być chorym
  • Opiekować się – dlaczego z się?
    26.07.2017
    26.07.2017
    Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
    Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
    Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
    Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
    Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?
  • przecinek a okoliczniki
    10.09.2007
    10.09.2007
    Szanowni Państwo!
    Podobno nie wolno stawiać przecinków po okolicznikach zawierających równoważniki zdań oparte na rzeczowniku, zaczynające się od: dzięki…, mimo…, po…, poza…, w miarę jak…, z powodu…, zgodnie z… Czy są to wszystkie takie zwroty, a jeśli nie, to czy mogliby Państwo podać pełną ich listę? I czy jest to zasada nienaruszalna, czy też są od niej jakieś wyjątki?
    Kłaniam się,
    Wojciech Tokarzewski
  • Rewalidator i rewalidant
    3.10.2017
    3.10.2017
    Osoba prowadząca zajęcia rewalidacyjne, to rewalidator, rewalidant, czy obie formy są poprawne?
  • szeregowanie alfabetyczne w bibliografii
    1.12.2009
    1.12.2009
    Jak powinien wyglądać przypis typu „autor – rok”, jeśli autorem jest K. de Walden-Gałuszko, w bibliografii znajdująca się pod W („Walden-Gałuszko K. de (1996), U kresu, Gdańsk”)? Gdzie stawiać przyimek oznaczający szlachectwo w takim przypadku?
    Z góry dziękuję.
  • bankować
    29.06.2014
    29.06.2014
    Autorzy tekstów, które redaguję – powołując się na powszechne już użycie w tekstach reklamowych, internetowych i prasowych – nie chcą zrezygnować z czasownika bankować, używanego w sensie 'korzystać z produktów/usług bankowych'. Argument, że czasownik bankować nie znajduje się w słowniku poprawnej polszczyzny ani w Korpusie Języka Polskiego ich nie przekonuje.
    Jak wytłumaczyć zasadę ograniczonej możliwości tworzenia w polszczyźnie takich derywatów? Np. szufladkować jest poprawne.
  • o Foggii i korytarzu
    30.10.2009
    30.10.2009
    W Foggi – czy w Foggii? „Spotkałem go na korytarzu” czy „w korytarzu”.
    Dziekuję i pozdrawiam.
    Joanna
  • o tzw. przydawce orzekającej
    6.09.2011
    6.09.2011
    Szanowna Poradnio!
    Czy następujące zdanie jest poprawne składniowo: „Stylowy i praktyczny, ten skórzany neseser będzie doskonałym prezentem dla partnera biznesowego”? Jest to tłumaczenie angielskiej konstrukcji typu left-hander. W języku polskim taka budowa zdania wydaje mi się niepoprawna i nie brzmi dobrze. Oczywiście mogę zmienić to na „Ten stylowy i praktyczny neseser wykonany ze skóry…”, ale nie chciałbym zmieniać czegoś, co jest poprawne. Proszę o poradę.
    Pozdrawiam,
    Michał Głowacki
  • Pikowanie – w górę czy w dół?

    15.11.2020
    15.11.2020

    W dobie pandemii spotykamy każdego dnia informacje o pikowaniu zachorowań czy też pikach. W WSJP pikowanie (oprócz znaczeń krawieckiego i rolniczego) to gwałtowne nurkowanie samolotu. A pik to kolor w kartach. W języku rosyjskim pik to szczyt, najwyższy szczytem w ZSRR był Pik Komunizma (obecnie ta góra w Tadżykistanie nazywa się inaczej). Czy więc mamy do czynienia z pikowaniem zakażeń, czy ze wzrostami?

    Elżbieta S.

  • Podawanie źródeł
    17.10.2019
    17.10.2019
    Szanowni Państwo,
    czy wykorzystywanie definicji ze słowników lub encyklopedii (np. PWN) w przypisach innego dzieła (nowo powstającej powieści przygodowej) bez podania źródła jest dozwolone w rozumieniu USTAWY z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2018.1191 t.j. z dnia 2018.06.21)?
    Przykład:
    – To hematohydrozja(1) – powiedział Staś. – Chorego trzeba przewieźć do Nairobi(2).
    1 Hematohydrozja – pocenie się krwią spowodowane silnym stresem. 2 Nairobi – stolica Kenii.
  • poukładać sobie coś w głowie

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowna Poradnio,

    czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego